İttifak gazetemizde kaleme aldığım ilk yazımda Yüz Yüze Konuşmalar: Yaşayan Edebiyat Projesinin 2023, Cumhuriyetimizin 100. Yılında Kültür-Sanat-Eğitim Vizyonu da nasıl dönüştürülebileceğini ele alacağım.
Geçtiğimiz aylarda tanıtım toplantısı ile kamuoyuna tanıtılan proje sonunda ortaya çıkan iki cilt kitap ile elli adet belgesel film yazılı ve görsel basının yoğun ilgisine mazhar oldu. Kitaplar daha çok yazılı medya da yer alırken; filmler youtube başta olmak üzere, projenin web sitesinde ve yirmi milyon öğrenci ile eğitim çalışanının faydalandığı Milli Eğitim Bakanlığı’nın EBA sitesinde yoğun ilgi görüyor.
Telif Hakları Derneği tarafından, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın mali destekleriyle gerçekleştirilen proje Türk Edebiyatının hayatta bulunan en önemli ve değerli 50 edebiyatçısı ile gerçekleştirilenRöportaj, Kitap, Televizyon Programı ve Sosyal Medya İçin VTR Üretimi Projesi’nden oluşmaktadır.
Proje kapsamında Türk Edebiyatının en önemli, nitelikli ve verimli 50 Edebiyatçı, Şair ve Edebiyat Eleştirmeni ile ayrıca 50 Edebiyatçı-Uzman yüz yüze Konuşmuş; film ekibi de her bir usta ile ilgili 15-20 dakika civarında belgesel film oluşturmuştur. Bu anlamda elli edebiyatçı-şair ve yazarın Yüz Yüze Konuşmaları'nın yer aldığı iki cilt kitap ile 50 adet kısa belgesel filmin kültür ve fikir hayatımızdaki ciddi bir boşluğu doldurmaya başladığı görülmektedir.
Edebiyat dünyasında bir ilk olan çalışmada yaşayan edebiyatçılarımızın derinliği kayda alındı.
İki ciltten oluşan kitapta, Adnan Özyalçıner, Nuri Pakdil, Ferit Edgü, Doğan Hızlan, Rasim Özdenören, Gürsel Aytaç, Ataol Behramoğlu, Süreyya Berfe, Sevinç Çokum, İnci Aral, Necati Mert, Mehmet Ragıp Karcı, Selim İleri, İbrahim Yıldırım, Cemil Kavukçu, Ali Haydar Haksal, Abdullah Uçman, Oğuz Demiralp, Abdülkadir Budak, Turan Koç, Enis Batur, Hüseyin Su, Tuğrul Tanyol, Ali Günvar, Şükrü Erbaş, Arif Ay, Veysel Çolak, Buket Uzuner, Semih Gümüş, Alim Karaman, Haydar Ergülen, Adnan Özer, Mario Levi, Ömer Lekesiz, Yıldız Ramazanoğlu, Ali Ural, Cihan Aktaş, Gürsel Korat, Necip Tosun, İhsan Deniz, Kayahan Özgül, Osman Konuk, Cemal Şakar, Fatma Barbarosoğlu, Sadık Yalsızuçanlar, Hüseyin Atlansoy, Ethem Baran, Leyla İpekçi, Sibel Eraslan ve Mehmet Can Doğan gibi çok değerli şair ve edebiyatçılar yer alıyor.
Kitaplarda yaşayan elli edebiyatçımızla yapılan söyleşilerde, edebiyatçılarımızın şimdiye değin pek bilinmeyen düşünme ve yaşama, kurma ve anlatma, sanat ve edebiyat yönleri bir araya getiriliyor. Elli edebiyatçı, yine sanat dünyasından gelen elli uzman-edebiyatçıya nasıl bir kültür ikliminden geldiklerinden, nasıl bir hayat sürdüklerine, ne hissederek yazdıklarından, onlara yol gösterenlerin kimler olup olmadığına kadar birçok konuyu anlatıyorlar.
Yüz Yüze Konuşmalar: Yaşayan Edebiyat Projesi sonunda ortaya çıkan kalıcı kitap ve belgeseller gösteriyor ki bu dizi altında yapılacak olan yeni projelerle kültür, eğitim ve sanat alanında Cumhuriyetimizin 100. Yılı olan 2023’te bir vizyon oluşturulabilir. Ancak bu işin üstesinden de devlet gelebilir.
Bu proje Yüz Yüze Konuşmalar: Yaşayan Müzik, Yüz Yüze Konuşmalar: Yaşayan Sinema, Yüz Yüze Konuşmalar: Yaşayan Görsel Sanatlar, Yüz Yüze Konuşmalar: Yaşayan Sosyal Bilimler, Yüz Yüze Konuşmalar: Yaşayan Sayısal Bilimler, Yüz Yüze Konuşmalar: Yaşayan spor, Yüz Yüze Konuşmalar: Yaşayan sanayii ve son olarak ta başladığı gibi Yüz Yüze Konuşmalar: Yaşayan Edebiyat olarak çeşitlenmeli. Yaşayan Edebiyat ile başlayan proje yine Yaşayan Edebiyat ile tamamlanmalı. Çünkü edebiyat sayılan bütün alanları besleyen ana unsurdur.
Dokuz alanda üç yıllık bir zaman ihtiyacı öngörülen çalışmanın sonucunda röportajların yer aldığı beş yüzer sayfadan on sekiz cilt eser ile 450 yaşayan ustanın her birine ait 20 dakika civarında olacak 450 belgesel Türkiye Cumhuriyeti Devletinin envanterlerine girecektir.
Bütün bu birikim İngilizce diline de çevrilerek bütün dünyaya yayılmalıdır.
Bu çalışmanın sonunda çocukların, gençlerin ve öğrencilerin daha hayatta iken ustaları tanımaları, bilmeleri ve onları model almaları sağlanmış olacaktır. Bir nevi her alanın ve ustanın kültür birikimi ve tecrübesi sonraki kuşaklara aktarılacaktır.
Bu çalışma ile bir nevi Türk kültür ve düşünce hayatında Hasan Ali Yücel’in 1940’lı yıllarda gerçekleştirdiği Doğu ve Batı klasiklerini çevirme faaliyetinin yirmi birinci yüzyılın ilk çeyreğinde zamana uyan hali gerçekleştirilmiş olacak aynı zamanda Türkiye’nin birikimi bütün dünyaya model olarak sunulmuş olacaktır. Döneminde oluşturduğu kültür-fikir hareketi ile bütün bakanlar unutulmasına rağmen Hasan Ali Yücel adı hala güncel ve gündemdedir. İkinci bir kültür-fikir-sanat hareketi de Yüz Yüze Konuşmalar dizisi ile oluşturulabilir.
Böylece Cumhuriyetin 100. yılı olan 2023 yılında Cemil Meriç’in ifadesiyle “Muhteşem bir mazimizi daha muhteşem bir geleceğe bağlayacak köprü olmak” yönünde görevini yerine getirmiş oluruz.
